.jpg)
УИХ-ын чуулганы танхим бол ажил хэрэгч, улс орноо хөгжүүлэхийн төлөө ухаан бодлоо уралдуулсан танхим байх учиртай. Гэтэл цэц булаацалдсан хоосон байдал өнөөдөр ч үргэлжилсээр. Энэ танхимд гаргасан шийдвэр огт хэрэгждэггүй. Монгол улс газрын хөрсөн дороо ийм арвин баялагтай хэрнээ иргэд нь өнөө хэр ядуу. Улс орон ч өр ширэнд баригдсан. Асуудал хаана байна гэж үзлээ, судаллаа. Намдаа, хүндээ биш ажээ. Монгол улс системийн хямралд нэрвэлдсэн байна. Дахин хэлье, энэ сонгогдсон, томилогдсон хүмүүст учир байгаа юм биш, тогтолцоонд хамаг учир оршиж байна. Эзэнгүй тиймээс хариуцлагагүй тогтолцоо. Энэ УИХ тал замаа, тал хугацаагаа туулж байна. Тал ажлаа хийсэн байх учиртай. Тийм ч юм алга. Өгсөн үүрэг даалгавар биелдэггүй. Үүнийг УИХ, УИХ-ын дарга үлгэрлэж байна. УИХ-ын дарга хуулиа үл тоож байна. Дээрээ ийм байхаар доошоо ямар байх билээ. Төрийг авилгалдах санаа бүхий 60 тэрбумын асуудал одоо болтол шийдэгдээгүй хэвээр. Нийгмээрээ, зорилгоо шинээр тодорхойлох цаг болжээ. Тэгэж чадахгүй аваас нийгмийн өмнө тулгарсан ямар ч асуудлыг шийдэж үл чадах нь. Өнөөдрийн дүр зургаа гаргая. Улс орноо зүйрлэн харья. Улс орноо өрх гэр гэж зүйрлэвэл тэр өрх гэр маань нурах дээрээ тулжээ. Хана, унь нь хазайжээ. Багана нь хугарч, тооно нь хэлтийжээ. Ийм гэрт өнгөц засвар хийх нь илүүц. Гэтэл ийм л өнгөц, өнөө маргаашаа аргалах төдий засвар хийж иржээ. Өрх гэр маань нурах дээрээ тулжээ. Үүнийг засахын тулд сууринаас нь эхлэх хэрэгтэй. Гэрээ засаж, түүнд амьдрах ард иргэд маань ажилтай, орлоготой, сэтгэл хангалуун амьдрах ёстой. Бид нийгмээрээ хариуцлагын хямралд бүрэн өртсөнөө зөвшөөрөх хэрэгтэй.
Шийдвэр гаргах чадвараа Монгол улс алджээ. Монголын парламент, Засгийн газрын аль аль нь нь хариуцлагын хүн хямралд автсаныг судалгаа өгүүлж байна. 10 онооны системээр улс төрийн барометрийг хэмжихэд УИХ- 3,6, Засгийн Газар 4,5 оноо авсан байна. 50-иас доош үнэлгээ авна гэдэг бол итгэлээ алдсан гэсэн үг. Энэ бүхэн Монгол оронд улс төрийн эрс шинэчлэл хийх цаг болсныг илтгэнэ. Дэлхийн 196 орноос Болгар, Монтенегро, Гурж, Монгол гэсэн 4 орон л өнөөгийн Монголын хагас парламент, хагас ерөнхийлөгчийн засаглалыг сонгосон байдаг. Үүнийг нийгмээрээ хэлэлцэх цаг иржээ. Реформ, эрс шинэчлэл хийхгүй юм бол энэ байдал ужгирч, төрийн алба төрлийн алба, намын хавсрага алба хэвээр үлдэнэ. Монголын баялаг цаг минут тутамд гадагш урссаар, ард иргэдийн ядуу байр байдал улам дордоно. Тиймээс бүх нийтээрээ хэлэлцэж, тогтолцооны реформыг нэн даруй хийхийг ард иргэддээ хандан уриалж байна. Үүнийг Үндсэн хуулиндаа тусгая. Үндсэн хуулиа шинэчилье. Шинэчилсэн Үндсэн хуулиндаа хэт цөөнхийн эрх мэдлийг задалсан, ардчилсан, харилцан хяналтай байх зарчмыг суурилуулья. Үндэсний эрх ашгийг бүхнээс дээгүүр тавьж, улс орны эрх ашгийг хөсөрдүүлсэн албан тушаалтан, эрх мэдэлтэнд хариуцлага тооцох заалтыг оруулья. Шүүх эрх мэдлийг эрх мэдэлтнүүд биш, ард иргэд зохистойгоор хэрэглэдэг байхаар өөрчлөе. Улс төрийн намын хуулийг ч шинэчилье.
Монгол улсын жинхэнэ эзэд нь ард иргэд байхыг цаасан дээр хоосон тунхаглах биш, бодитой болгоё. Илүү амьд хуулийг бий болгоё. Энэ хагас буюу, хариуцлагагүй тогтолцооноос гарсан Гүржийн зарим нэг жишээг дурдая. Улс төр, эдийн засгийн мухардмал байдалд орсон Гүрж улс тогтолцоогоо халсан байдаг. 2004 онд нэг хүнд ногдох ДНБ -970 ам.доллар байсан бол тогтолцоог өөрчилж чадсанаар 2012 онд нэг хүнд ногдох дотоодын нийт бүтээгдэхүүн 4130 ам. доллар буюу 4 дахин өссөн байна. Авилгалын индексээр 100 байр урагшилсан. Аялал жуулчлал хөгжиж, гадаадын жуулчдын тоо эрс нэмэгдэж, эдийн засгийн эерэг үзүүлэлт өссөн. Хамгийн чухал хууль, шүүхийн байгууллагад итгэх итгэл 5 хувь хүртэл унасан байснаас 70 хувь болж өссөн байдаг. Ийм л хожлыг Гүрж улс эдэлсэн байдаг. Ийм хожлыг ч Монгол улс тэсэн ядан хүлээж байна. Шинэчлэлийг хурдтай хийж чадсанаар улс орон, ард иргэд л хожно. Тиймээс улс төрийн тогтолцооны реформыг нэн даруй эхлүүлэх нь Монголын эрх ашиг, ард иргэдийн сонирхолд нийцнэ. Монголчууд нэгдэж чадваас энэхүү эрс өөрчлөлт шинэчлэл, дэвшлийг хийж чадна. Энэхүү эрс шинэчлэлийг эс хийвээс түүхэн хариуцлагаас зугтсантай дүйнэ. Эрс шинэчлэлийг эс дэмжвээс үндэсний эрх ашгаас урвасантай адил зүйрлэнэ. Тиймээс эрс шинэчлэлийг нэн даруй хийхийг ард иргэддээ уриалж байна. Монгол улс бадран хөгжих болтугай. Энэ өгүүлбэрээр Монгол улсын ерөнхийлөгч УИХ-ын чуулганы нээлтийн үгээ өндөрлөлөө.
Өмнөх ерөнхийлөгч нар Засаглалын асуудал ярихаасаа болгоомжилдог байв. Хэдийгээр бүгд ерөнхийлөгчийн засаглалтай болохыг санаархдаг ч, түүнийгээ нуудаг байлаа. Хоёрдугаарт, ямар их шуналтай юм бэ? гэх дайралтаас айж болгоомжилдог байсан. Харин Баттулга анх удаа засаглалын эрс шинэчлэлийг хийхийг өөрөө санаачиллаа. Тэр энд тэндээс ирэх цохилтоос айлгүйгээр УИХ-ын индрээс ард иргэддээ хандан энэ үгийг хэлэв. Тэр хариуцлагагүй, эзэнгүй төрөөс салах цаг болсон гэж үзлээ.
Ц.ХИШГЭЭ
