...Бид хоёрын зам, амьдралын нэгэн зурвас үед учрах, зэрэгцэх, огтлолцох учиртай л байсан юм байж. Түүнд муу санаж явсангүй. Намайг энд суулгахад нөлөөлөөгүй байж болох ч суух хугацааг сунгахад нөлөөлсөн гэж бодохоос дургүй хүрч байна. Дургүй хүрэхийн хажуугаар гайхаш төрөөд байх. Энэ зэргийн яваа эр хүнд эрийн хуйх гэж нэг юм байх ёстой доо гэж бодогдоно. Хүний муу үзэж, тэрүүхэндээ бахаа хангадаг нь жижиг гарын чанар. Гэтэл үзсэн туулсан амьдрал, байгаа байдлаараа тэр жижгэрэх учиргүй нөхөр юм.
Өгөгдөхүүн гэх ойлголт бий. Зөвхөн тоо, хими, физикийн өгөгдөхүүн биш. Байгалийн, нийгмийн, аз хийморийн өгөгдөхүүн гэж бас бий.
Хорвоо Баттулгад өгөөмөр хандсан.
Ховор олдох хувь заяа түүнд хайрласан. Тамирчин яваад дэлхийн аварга болсон. Бизнес хийгээд тэрбумтан болсон. Өгөгдсөн саваа хэн, яаж дүүргэхээс бүх юм хамаарна. Сав дүүрэн яваа атлаа дутуугийн архаг комплексдоо идэгдсэн хүн шиг ямагт л илүү харж, билүү долоож байх хэрэггүй. Бусдад байнга атаархан хорсож, хөмхийгөө зууж хөмсөг зангидан явах нь хувь заяагаа гомдоохын нэмэр.
Тээр жил бид хоёрын хооронд нэг ийм шог яриа болов. “Энэ муу Эм-Си-Эс”-ийнхэнд дургүй хүрээд байдаг юм” гэж байна. “Яагаад тэр вэ” гэж би асуув”. “Оготно шиг хаашаа ч хамаагүй шургаад орчихно. Хэнтэй ч хамаагүй нийлнэ. Хоосон газраас ч мөнгө шүүрнэ. Одоо бүр долларын тэрбумтан боллоо. Будаа болгоод өгөх юмсан” гэж байна. Тэгэхэд нь би өөдөөс нь инээнгээ “Больж үз, Тулгаа! Чи Монголынхоо ардчилсан хувьсгалд оролцож, санхүүжүүлж явсан демократ маркийн хүн. Гэтэл битүү хатуу “большевик” хүний залбирал шиг юм ярьж байх юм” гэлээ: “Юун большевик залбирал” гэж тэр надаас асуув. “Бурхан минь, намайг тэдэн шиг ухаантай, тэдэн шиг баян болгоод өгөөч гэж демократ хүн залбирах ёстой.
Харин большевик нөхөр бол “Бурхан минь, тэднийг над шиг тэнэг, над шиг ядуу болгоод өгөөч” гэж шүдээ зуудаг. Чи бол ядуу биш, тэнэг биш.
Гэхдээ хувьчилж авсан хэдэн юмаа тордох төдий л яваа хүн. Гэтэл тэр хэд муу ч сайн ч хаашаа л орно уу дандаа цоо шинэ юм бүтээж босгож яваа улс. Эргэн тойрноо нэг хар даа. Тэдэнд бүү атаарх тэднээс суралц” гэлээ.
С.Баяр " Жаран хоног" -Жаран-ы бутархай " номондоо ийнхүү дурссан байдаг.
