Шээсний найрлаганд уусах, уусахгүй олон төрлийн химийн найрлага бүхий элементүүд байдаг.
Бөөрний үйл ажиллагаа химийн олон элементүүдийг урвалд оруулж уусгаж, саармагжуулж хорийг цуснаас шүүдгээрээ онцлог.
Бөөрний үйл ажиллагааны сулралаас, хүнд металлын тунаралт, эрдсийн алдагдлаас бөөрний чулуу үүсэх нөхцөл бүрддэг. Эхлээд элсэрхэг тунадасжилт ялгарч өтгөрнө. Бөөр цусыг цэвэрлэж шээсээр ялгарах хүчиллэг орчин шээс дамжуулах замыг түлэх, сорвижуулснаар эрдсийн тунадасжилт, давсан талст үүсэх, хүчиллэг орчны үрэлдсэн олон найрлага бүхий чулуу бүрэлдэнэ.
Судалгаагаар янз бүрийн чулуу үүсэх нь бөөрний бүтэц, үйл ажиллагаа тухайн хүний амьдарч байгаа орчин газар зүйн байрлалаас ихээхэн хамаарна. Мөн хүний хоол хүнснээс ихээхэн шалтгаална. Мах, давсны хэрэглээ ихтэй хүмүүст бөөрний чулуужилт их байдаг.
Азийн орнуудын хүн амын дунд бөөрний чулуу үүсэх хүн амын 1-5%, европод 5-10%, АНУ-д 13%, Саудын Аравт маш их Европын үзүүлэлтээс 50% илүү байдаг.
Бөөрний чулуу үүсэх нэг шалтгаан генийн өөрчлөлтөөс хамаарна. Судалгаагаар генетикийн шалтгаанаар бөөрний чулуу үүсэлт дэлхийд гол байр суурийг эзэлдэг байна.
Хүйсийг тохиолдлоор авч үзэхэд 30-40 насны эрэгтэй хүнд 10-12%, 50-65 насны эмэгтэй хүнд 5%, тохиолддог байна. Ихэнхдээ шээс бэлгийн замын чулуунаас бөөрний чулуу 25% илүү их тул, чулууг бутлах, авах мэс ажилбар хийх тохиолдол их байдаг.
Бөөрний чулуутай хүнд илрэх шинж тэмдэг
Бөөрний чулуутай хүн ихэнх тохиолдолд өвдөлтийн болон эмнэлзүйн шинж илэрддэггүй. Энэ голдуу бөөрний элсэрхэг чулуу шээсээр угаагдан гардаг. Бага зэргийн талстад чулуу шээлүүрээр гарахдаа чөлөөтэй байх тул зовиургүй байдаг. Харин шээсний шинжилгээнд элсэрхэг жижиг чулуу ялгарч байгаа нь илэрдэг. Хэмжээ томтой талстат чулуунууд шээлүүрт тээглэснээс маш их хүчтэй өвдөлт өгдөг.
Бөөрний чулуу дахин үүсэх хугацааг үзүүлбэл:
15% нь жил болгон
40% нь 3 жилийн дотор
50% нь 10 жилийн дотор үүсдэг байна.
Зарим нэг өвчтөнд бөөрний чулуу үүсээд гадагшлаад зовиургүй байж болох ч ихэнх тохиолдолд бөөрний үйл ажиллагааг сулруулж, шээсний ялгаралт муудах, шинж илэрдэг тул нарийн шинжилгээ хийлгэж урологийн эмчээс зөвлөгөө авч мэс засал хийлгэх шаардлагатай.
Элсэрхэг бөөр
Хааяа шээсээр элсэрхэг тунадас ялгарч байдаг. Энэ бол бөөр чулуужих эхлэл юм. Тийм учраас элс, чулуу үүсгээд байгаа шалтгааныг сайтар тодруулах хэрэгтэй. Хоол хүнсний дэглэм барих, өвдөлт өвчний эхлэлийн шинжийг сайтар тэмдэглэж эмчийн хяналтанд орох шаардлагатай.
