Ромео Жульеттаг оройтосхийн үзэв. Учир нь оноос өмнө 10 гаруй удаа тоглогдсон жүжиг. Мэргэжлийн шүүмжийг Я.Баяр Эдүүгээчлэгдсэн эмгэнэл буюу Энэ цагийн Ромео Жульетта нэртэйгээр хэдийнээ бичсэн тул миний бие энд сэтгэгдлээ л сийрүүлье. Драмын театрынхан Ромео Жульеттадаа аргагүй хөдөлмөр зарцуулжээ. Тайзан дээрээс хөдөлмөр үнэртэж байх сайхан. Тайз засал, гэрэлтүүлэг, хувцас хэрэглэл хэлэх өөгүй. Ур ухаан, хөдөлмөр зүтгэл орсон нь илт.
Найруулагч Н.Наранбаатар орчин үеийн техник технологийн дэвшлийг үр нөлөөтэй ашиглаж чаджээ. Өнгө өнгийн гэрэл тайзнаа эргэлдэж жүжгийн сүр хүчийг нэмнэ. Тайзанд нүсэр засал ороогүй хэрнээ цомхон, чадварлаг шийдэж чадсан нь үүнтэй холбоотой.
Дүрүүдийн хувцасны загварт театр анхаарал хандуулсан нь илт. Орчин үеийн хийгээд өнөө үеийн аль алиных нь санааг шингээсэн хурц тод, сайн шийдэлтэй загварууд. Монтеккигийнхний хар, улаан хосолсон хувцас бол загварын тайзнаа гаргахад ч шинэлэг байхаар дэглэлт байв. Театр энэ талаасаа үнэхээр шинэ түвшинд гарчээ. Сайхан хэрэг.
.jpg)
Харамсалтай нь гол дүрийнхээ хоёрын хувцсыг бусдаасаа товойхоор ялгаруулсангүй. Гялгар хормойтой үдэшлэгийн мэт цагаан даашинз Жульеттагийн үнэн ариун сэтгэл, үзэсгэлэн гоог тодруулж чадсангүй. Свитер хэмээх хоолойтой цагаан цамц, мөн тийм өмдөөр гангарсан орчин үеийн Ромео. Эхний үзэгдлийн ханхүүгийн мэт хувцас нь хамаагүй дээр байсан юмсан. Захын гудамжинд ч иймэрхүү хувцастай Ромеонууд хаа сайгүй таарна. Театрын тайз хувцсаа хүртэл голох хатуу дэгтэйсэн. Жүжгийн төгсгөлд энгэр задгай цагаан сорочик, бариу хар брюк өмдтэй зөөгч мэт Ромео. Хэтэрхий эгэл ийм Ромеод хэн дурлах билээ?
Ромео Жульеттаг бүхэлд нь харах юм бол орчин үеийн сайн дэглэлттэй шоу ханхална. Шескпирийн сонгодгоос агуулга, дүрүүдийн нэр л нь үлдэж. Бараг бүх дүрүүд хөнгөн алиалал хошин шогийн “орцтой”. Алиа салбадай шиг ламтан, өрлөг эх гээд хошин шогийн хольцгүй үзэгдэл үгүй. Эмгэнэлт үү, инээдмийн жүжиг үү гэж эндүүрмээр. Жүжгийн дүрүүд орчин цагийн өдөр тутмын хэл яриа, эмгэнэлт жүжгийн орчуулгын үндсэн үг хэллэгээр холилдуулан сүлэлдүүлэн ярих нь гайхмаар. Орчин үед аль ч тайз, дэлгэцнээс цус, нулимс, инээд, эмгэнэлийг хамтад нь харж болдог болсон. Харин энэ халдварыг Эрдмийн театр тайзнаа авчирсанд баярламааргүй. Драмын театрыг үнэ цэнэтэй урлагийн эх ундрага, сонгодгийн алтан тайз гэж хүндэтгэн ирдэг үзэгчдэд иймэрхүү шоуг үргэлжлүүлэн тавьбал ирсээр байх болов уу гэсэн эргэцүүлэл эрхгүй төрнө. Гэвч цаг үе өөр болсон гэх шалтагийг хэлж болох юм...
“Өө үхээд дуусдаг юм уу?” хэмээх үзэгчийн үг
Ромео Жульеттагийн үзэгчид пиг дүүрэн байх аж. Бидний хүсээд байгаа баярламаар зүйл мөн үү? Мөн. Орчин үеийн залуу үзэгчдэдээ УДЭТ Ромео, Жульеттагаа зориулан тавьжээ. Маркетингийн зорилго нь биелсэн байх бодвол! Театр үзэгчээ дагуулах биш, үзэгчдэдээ тааруулдаг болсон нь орчин үеийн чиг хандлага юм болов уу? Драмын театр олон үзэгчтэй байх нь чухал уу, өөрийн гэсэн үнэнч үзэгчтэй байх нь чухал уу? Ашиг орлогоо бодвол олон байх нь дээр байлгүй. Уншдаггүй, ирдэггүй шинэ үеийн үзэгчээ театр бэлдэж байна уу?
Хэзээнээс театр үзэгчдэдээ тааруулж уран бүтээлээ туурвидаг болсон юм бэ? Нөгөө ахуйгаас ангид сонгодог урлаг хаа одов? Найруулагч Н.Наранбаатар олон талыг бодолцож орчин үеийн шийдлүүдийг овжиноор ашиглаж ямартаа ч шинэ үеийн үзэгчдийг “шүгэлдүүлж” чадлаа. Доргио хөгжим, гялгар хувцас, дэвсэлсэн хөдөлгөөний “шүглээр” ирэгсэд харин хэдэн удаа тийшээ зорих бол? Иймэрхүү өчүүхэн наргианд инээдээ барьж чадахгүй савж унах годгоносон үзэгчидтэй байх нь шинэ үеийн урлагийн өнгө төрх үү?
Найруулагч аргагүй л үзэгчдэдээ тааруулжээ. Заал дүүрэн хөтлөлцсөн охид хөвгүүд. Бохь тас няс дуугарч, чипсний цаас шаржигнана. Ойрхон суусан хэсэг охид “ёоо ямар мэдрэмжгүй залуу вэ”, “ямар онгироо гар вэ”, “өө үхээд төгсдөг юм уу” гэцгээж уулга алдацгаах нь тэд Ромео Жульеттагийн тухай энэ насандаа сонсож байгаагүйг илтгэх бөгөөд солонгос сериалын дайтай ч мэдэгдэхүүн тэдэнд үгүй байв. Гэрэл анивчиж, хөгжим пижигнэж бүжигчид бүжиглэхэд театр дүүрэн алга нижигнэнэ. Шүгэлдэхээс наагуур. Юухан хээхэн дээр ч инээд нирхийнэ. Хошин шогийн тоглолт мэт. Сонгодог жүжгийг шоу болгоно гэдэг орчин үетэйгээ хөл нийлүүлэн алхаж байгаагийн нэг хэлбэр мөн боловч нь шоу нь шоугаараа, сонгодог нь сонгодгоороо байвал сайнсан.
Ромео намайг хуурчихлаа
Урлагийг харгис, тайзыг хатуу гэдэг. Тийм ч байдаг биз. Тийм ч байх ёстой биз. Аль алтан үеэс энэ үгийг сонсож үнэхээр ч тийм гэдгийг нь харсаар өссөн. Хэн чадна тэр тайзыг эзэгнэдэг нь хууль. Харин өнөө цагт тайз их өрөвчхөн, “ээлжилье” гэдэг зарчимтай болсон аятай санагдав. Ромео Жульеттагаас харахад залуу үеийнхэндээ боломж олгоё гэсэн их л өрөвч сэтгэл үнэртэнэ. Театрын мундагууд залуу үеэ халамжлан хүмүүжүүлж авч байж болох. Харамсалтай нь үзэгч хатуу. Үзэгч хамгийн шилдгийг, хамгийн мундагийг л үзэх гэж театрт ирдэг. Тайзнаас төгс нэгнийг харахыг хүсдэг нь үзэгчдийн буруу биш байх. Тиймээс л тайз хатуу гэдэг биз. Жүжигчин хүн тайзнаасаа суралцдаг байж болох ч, дадлага хийж байгаа “хүүхдийг” харахыг хүсдэггүй хатуу шаардлагатай үзэгч надаас эхлэн олон бий. Дэлхийн шидээврийн гол дүрд тоглож байгаа хэнийг ч “залуу юм хөөрхий” гэж өршөөх эрх урлагт байхгүй. Тиймээс ч зарим нэгэн үзэгч “Гэгээн муза” атгаад бараг амьсгаа нь дарагдаагүй байгаа Жульеттаг энэ удаа сорьсон байх ч талтай. Жүжигчин О.Дөлгөөн чадлаараа тоглосон. “Гэгээн муза” атгасан жүжигчин цаашид ахих нь дамжиггүй. Манай театрын мундгууд хоёр залуугаа дэмжих үүргийг энэ жүжигт хүлээжээ. МУАЖ П.Цэрэндагва, МУГЖ Б.Жаргалсайхан, СТА С.Болд-Эрдэнэ, СТА Г.Эрдэнэбилэг нар бол яаж ч нүүрээ хувиргасан тоглолтоороо ялгарна. Гол дүрээ цохихгүй байх нь бараг тэдэнд хэцүү байсан биз.
Харин Ромеогоос солонгос стильтэй бядгүй, сул дорой “банди”-ийн “гонгиносон” тоглолт харагдлаа. Багтаж ядсан гуниг ганцаардал, гансрал, шаналал цөхрөл, дүрэлзсэн их хайр, тэсрэх уур хилэн хаана байв? Зүгээр л гараа савчих төдийхнөөр тэр бүхнийг илэрхийлсэн Ромеогийн тоглолтоос илүү гол дүрээ сольсон найруулагчид гонсойхын ихээр гонсойв. Жүжгийнхээ гол дүрийг гэнэтхэн сольчихдог мөн бөх зүрхээ? Учир нь өмнөх тоглолтуудад Ромеод Б.Шинэбаяр гэх жүжигчин тоглож байсан бол жүжгийн төгсгөлд Очирбат хэмээх залууг тоглосон болохыг мэдэв. Бүхэл бүтэн жүжиг дундаас гол дүр нь гол муу байсанд одоо гайхах юм алга. Ромео намайг хуурчихлаа....
А. МӨНХЖИН
