.jpg)
Ийм нэгэн асуудал өнөө цагийн сэтгүүл зүйд бий болсон. Үүнийг үзэл бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэхтэй холбож үзэж хэрхэвч болохгүй. Үзэл бодлыг ч мэдээ мэдээллээс ангилж ирсэн туршлага бий. Тэгвэл шинээр бий болсон үзэн ядалт буюу HATE SPEECH гэдэг нэгэн төрлийг ч яах вэ? гэдэг асуудлыг мэргэжилтнүүд олон талаас нь хэлэлцэж байна. HATE SPEECH-ийг зөнд нь орхивол, улс үндэстэн дамнасан сөргөлдөөнийг өдөөх хөрс бий болно гэдгээс эрдэмтэн судлаачид болгоомжилж байна. Энэ утгаараа HATE SPEECH нь бидний өөлөөд, жишээ татаад байдаг, эх сурвалжгүй, баталгаагүй, ХУУРАМЧ мэдээ мэдээллээс ч үр дагаврын хувьд хор холбогдол ихтэй гэж мэргэжилтнүүд тооцох болсон байна. Ялангуяа сүүлийн жилүүдэд, Арабын ертөнцийнхөн хэдэн зуун саяараа Европын орнуудад нүүдэллэн суурьшсан нь HATE SPEECH буюу ҮЗЭН ЯДАЛТ-ын давалгааг иргэдийн дунд бий болгосон нь бас нэгэн болгоомжлол төрүүлжээ. Манайх ийм зүйлээс хол ч гэсэн энэ давалгааг мэдрээд авсан туршлага бий. Социалист системийн үед араг ясны тухай шог зураг зурсанаас болж шог зураач Ц.Байдыг Монголын баруун хязгаар тэр чигтээ үзэн ядсан. "Бага ястан" гэж биднийг доромжиллоо гэх санаа дэвэрч, үзэн ядалт чинээндээ тулсан. Ц.Байды зураачид гишгэх газар ч олдохоо болих шахсан гэвэл хэтрүүлгэ болохгүй. Үүнтэй төстэй, улс үндэстэн хамарсан сөргөлдөөнөөс соёлт нийгэм тэр чигтээ болгоомжилж эхэлсэн. Тэгвэл, УИХ-ын чуулганы үеэр Энхтүвшингийн тухай УИХ-ын гишүүн Аюурсайханы хэлсэн үгийг ч HATE SPEECH рүү хамруулж болох уу гэдэг асуулт байна. Түүний хэлсэн үг үнэн байна уу, худал байна уу? гэхээсээ илүү ҮЗЭН ЯДАЛТ, ӨШИРХӨЛ ханхалж байсан нь шударга гэх алдарт ойртсон Аюурсайханы онооноос зулгаалаа. Эрдэнэбатын тэргүүлсэн Засгийг унагахад оройлон зүтгэсэн түүнийг шинэ томилгоонд " багтаасангүй". Олон нийтийн зүгээс түүнийг очно гэж яригдаж байсан шадар сайдын суудалд туршлагатай парламентач, засгийн газрын гишүүн Ө.Энхтүвшинг дэвшүүлсэн нь Аюурсайханы үзэн ядалтыг дэврээчих шиг болов. Тэр үзэн ядсан, өширхсөн үгийг Ө.Энхтүвшин рүү шидэв. Түүнийг нь фэйсбүүк "сэвчихэв". Үзэн ядалт, өширхөл гэдэг нь эерэг үү, сөрөг үү? гэдгийг тайлбарлах шаардлагагүй. Энэ үгийн утга санаа нь өөрөө сөрөг шинж чанарыг агуулдаг тухай Германы мэргэжилтэн Ойманн тодотгож байна. Монгол, европ хол оршдог шиг, үзэн ядалт, өширхөл нь үндэстэн дамнасан үйлдлээс өөр гэдэг нь ойлгомжтой. Гэхдээ л " Идсэн эрүү хувхайрч, идүүлсэн бут ургана" гэдэг Монгол ардын зүйр үгийг Аюурсайханы хэлсэн үг санагдууллаа. Улс төрчид үг хэлэхдээ, үзэн ядалт, өширхөлөө хойш нь тавьж байгаасай гэж зөвлөе.
Ц.ЭНХБАТ
