Ингэж хууль зүйн сайд, УИХ-ын гишүүнээр сонгогдон ажиллаж байсан хуульч С.Тэмүүжин Комментатор ярилцлаганд орохдоо хэлсэн байна.
-Улс төрийн агуулга бүхий томоохон хэрэг дээрээс өгөх удирдамж, захиалгаар шийдэгддэг болсон. Анхан шатанд хичнээн ч шударга шүүгч ажиллаад нэмэргүй болсон. Дээд шүүх эцсийн шийдвэр гаргадаг. Тэр нь захиалгатай. Тиймээс Монголын олон нийт шүүгч нарт, шударга шүүхэд итгэх итгэл алдарсан. Гурван зүйл ажиглагдсан.
Нэгдүгээрт. Улс төрийн томилгоогоор өндөр албан тушаалд томилогдсон шүүгч нар улс төрийн захиалгаар зарим хэргийг шийдэж байна.
Хоёрдугаарт. Мөнгө өгсөн талд шүүгчид шийдвэр гаргаж өгч байна,
Гуравдугаарт. Танил талаар шүүхийн шийдвэр гаргаж байна,
Ийм гурван хүчин зүйл нөлөөлж буй учир Монголын шүүх шударга биш гэх нэрийг олон нийтээс дуулах болжээ.
Тэмүүжин хуульчийн хэлснийг Салхины Мөнгөний ордын хэрэгтэй холбож үзлээ. Монголын шүүх, шүүгчид талцсан дуулиант хэрэг. Түүхээс өнгөцхөн сөхвөл, Салхитын мөнгөний ордыг Мөнгөншагай гэдэг Монгол залуу эзэмшиж байгаад Хятад улсын иргэдэд үнэ хүргэн зарсан байдаг. Нэг ордоо хоёр ч удаа зарсан ч гэдэг яриа удаан хугацааны турш үргэлжилсэн гурвалжин, дөрвөлжин маргааны явцад сөхөгдсөн. Анхны үнэ нь 800,000 ам.доллар. Салхитын Мөнгөний ордыг Хятад улсын иргэдэд зарсны төлөө Мөнгөншагай ийм хэмжээний мөнгийг халаасалсан. Цааш нь хэрэг явдал яаж өрнөснийг, гурван хүний гурвалжин маргааныг дөрвөлжин болгож Монголын төр дөрөвдөгч этгээд болон оролцож, Монголын Засгийн газрын Хэрэг Эрхлэх Газрын даргаар ажиллаж байсан, УИХ-ын гишүүн, одоогийн УИХ-ын дарга Занданшатар тусгай ажиллагаа явуулж Салхитын Мөнгөний ордын лицензийг хүчингүй болгож, улсын мэдэлд хураан авсаныг Та бид үзсэн, харсан.
Үүнийг зөв буруу гэж шүүн тунгаахыг үл зорив. Ердөө л Монголын шат шатны шүүхийн шийдвэр хэрхэн гарч байсан, Мөнгөншагайн гарын үсгийн тухай маргааныг Монголын шүүх хэрхэн тогтоож ирэв гэдэг тунгааж, үнэлэлт дүгнэлт өгөх нь анхаарал татсан асуудал. Шүүгчид талцаж, "хоёр үнэнийг" тогтоож, "хоёр шийдвэрийг" ээлжлэн гаргаж байсан нь гайхмаар. Салхитын орд компанийг эзэмшигч Хятад иргэд, Мөнгөншагайн оролцсон гурвалжин, дөрвөлжин маргааны явцад Монголын шүүх, "Гарын үсэг хуурамч байна", "Гарын үсгийг дуурайлгаж зураагүй байна" гэх эсрэг тэсрэг шийдвэрийг шүүх шат шатандаа гаргаж, үнэнийг бөмбөг мэт өшиглөж ирсэн байна. Хоёр үнэн гэж байдаггүйг шүүгч нар мэднэ.
Энэ бол асуудал. Гэвч асуудал хэвийн үзэгдэл болсон нь бүр гайхмаар. Нөгөө С.Тэмүүжин шүүгчийн хэлсэн, -Мөнгө төлсөнд нь шийдвэрийг гаргаж өгдөг шүүхийн тогтолцоо бий болсон гэдэг нь энэ биш биз дээ. Гайхаж байна, иргэд ...
Ц.ЭНХБАТ
