УИХ-аас томилсон ажлын хэлтэс ийм дүгнэлт гаргасныг Хууль зүйн байнгын хорооны дарга Раднаасэд УИХ-ын чуулганы хуралдаанд танилцууллаа. Нэгдүгээрт, 49%-ийг хувь хүнд шилжүүлсэн Засгийн газрын тогтоол хууль зөрчсөн эсэх, хоёрдугаарт, 49%-ийг худалдан авахад шилжүүлсэн мөнгө хууль ёсны эсэх, гуравдугаарт, Эрдэнэт үйлдвэрийн 49%-ийг хувьчилснаас хойших тус үйлдвэрийн татвар төлөлт, мөнгөн гүйлгээг шалгасан байна. Шалгалтын багт, Монгол банк, Татварын ерөнхий газар, Хууль Зүй, Дотоод Хэргийн Яам, Сангийн Яамны төлөөлөл орж дээрх З зүйл ангийн дагуу шалгасан дүнгээ УИХ-ын Хууль Зүйн Байнгын Хороонд тайлагнасан байна.
Товчоор хэлбэл, ерөнхий сайд Сайханбилэгийн сайрхаад байсан, ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржийн зөвтгөөд байсан Эрдэнэт үйлдвэрийн 49%-ийн хувьчлал нь хууль зөрчсөн үйлдэл болжээ. Эрдэнэт үйлдвэрийн 49, болон Монголросцветметаль компанийн 49 хувийг хувь хүнд шилжүүлсэн Засгийн газрын 330-р тогтоол нь бүх зүйл ангиараа хууль зөрчсөн үйлдэл болохыг мэргэжилтнүүд олж тогтоожээ. Хууль бус тогтоол гаргахдаа Үндсэн хууль, Олон улсын гэрээ хэлцэл, Монгол Засгийн газрын хууль тогтоомж, УИХ-ын 27-р тогтоол зэрэг хэд хэдэн хуулийг зөрчин байж гаргасныг шалгалтын явцад илрүүлснээ ажлын хэсэг тайландаа дурджээ.
Засгийн газар дур мэдэн, сонгуулийн өмнөхөн, хүний нүднээс далдуур хууль бус үйлдэл хийсэн байна гэж ХЗБХ-ны дарга Раднаасэд онцоллоо. Энэ бол эхний асуудлаарх дүгнэлт буюу ерөнхий дүн юм. Хоёрдугаар асуудал буюу, хэрхэх мөнгө босгосон нь ч бас сонирхол татсан. 49 хувийг худалдан авсан Эрдэнэбилэг, түүний эзэмшлийн Худалдаа хөгжлийн Банкны захирал болон, түүний ойр дотны хүмүүсийн бий болгосон Дарханы Төмөрлөгийн Үйлдвэр, River stone зэрэг 4 компаниар дамжуулан мөнгийг шилжүүлсэн нь тогтоогдсон. Арга нь, тэдгээр компаниудад зээл олгох журмаар хөрөнгө мөнгийг босгосон. Гэтэл энэ мөнгө нь хадгаламж эзэмшигчдийн байршуулсан мөнгө байдаг. Бизнесийн зорилгоор хадгаламж эзэмшигчдийн мөнгийг ашиглаж болохгүй гэдэг банкны гол хуулийг тэд зөрчжээ. Тэд, 400 сая ам.долларыг ОХУ-д шилжүүлэхдээ, Монгол банкаар дамжуулан 200 тэрбум төгрөг, дээр нь 71 сая ам.доллар, Хөгжлийн банкаар дамжуулан бондын мөнгийг ч бас зарцуулжээ. Тиймээс Засгийн газрын 330-р тогтоолыг хүчингүй болгож, хууль бусаар хувьчилж авсан Эрдэнэтийн 49%-ийг Монголын төр эргүүлэн авах нь зөв гэсэн ажлын хэсгийн санал дүгнэлтийг УИХ-ын ХЗБХ дэмжиж байгаагаа илэрхийллээ. Луйварчдыг байр байранд тавих ажил ийнхүү эхэллээ.
Аналист Ц.ЭНХБАТ