Улсын цолтой шилдэг 12 бөхийн халз барилдаан тун чиг сонирхолтой, үзүүштэй сайхан боллоо. Барилдаанд энэ цагийн монгол бөхийн өнгийг тодорхойлж яваа, улсын алдар цолтой шилдэг 12 бөх зургаа, зургаагаараа баг болон өрсөлдсөн бөгөөд улсын арслан П.Бүрэнтөгс, Н.Батсуурь, Э.Оюунболд, улсын гарьд Н.Ганбаатар, Б.Гончигдамба, улсын заан Ч.Санжаадамба, М.Өсөхбаяр, улсын харцага Ц.Содномдорж, Ө.Бат-Орших, Н.Батзаяа, улсын өсөх идэр начин Э.Энхбат, улсын начин Т.Баасанхүү нар энэхүү барилдаанд хүчийг үзэн барилдлаа.
Зүүн жигүүрийн багт у.а П.Бүрэнтөгс, у.г Н.Ганбаатар, Б.Гончигдамба, Ц.Содномдорж, Н.Батзаяа, Т.Баасанхүү нар багтсан бол баруун жигүүрийн багт у.а Н.Батсуурь, Э.Оюунболд, у.з Ч.Санжаадамба, М.Өсөхбаяр, у.х Ө.Бат-Орших, у.н Э.Энхбат нар багтжээ.
Энэ өдрийн тойргийн барилдаанд залуу арслан 6 барилдаж, 6 давсан амжилтаар хувийн дүнгээ бусдыгаа манлайлав. Харин заан М.Өсөхбаяр 6 барилдсанаас 5 давсан амжилтаар удаалав.
Барилдаан нээлтээсээ эхлэн сонирхолтой, шинэлэг, сүр дуулиантай ер нь л олон сайхнаар дүүрэн болов. Хошин урлагийн жүжигчин Алтаншагай, Цолмонбаяр нар хөгжөөнтэй, доргиотой, наргиатайхан хөтөлж, үзэгчдийн талархлыг хүлээлээ. Өргөө дүүрэн үзэгчийн уухай, давалгаа бас л сүртэй байна лээ шүү.
Олон сайхан бөхийн, наадмын тухай дуутай О.Баянмөнх дуучин Наран доторх наадам дуугаараа барилдааныг нээж, сумын заан Цэрэн-Очир Чонын хийморьтой эр хүн дуугаар, О.Баянмөнх, у.ө.и.н И.Ёндонсамбуу, а.а О.Өлзиймөнх нар Эр хүний жаргал эзгүй хээр ээ хө зэрэг дуугаар ая дууны хадаг өргөж, үзэгчдийн цөсийг хөөргөж, хийморийг өргөж бас нэг хөг, эгшиг нэмсэн билээ.
Нэгдүгээр тойрог эхлэнгүүт Өсөхбаяр заан Гончигдамба гарьдыг 8 минутанд хутгаж давснаар багтаа хамгийн эхний давааг авчирав. Ер нь Өсөхөө заан бүх тойрогт маш хурдтай, иртэй барилдаж байсныг онцлууштай. Түүний араас Оюунболд арслан Батзаяа харцагыг давхар шуудагнаас түрээд хаясан бол Ганбаатар гарьдыг мордоход нь Бат-Орших харцага дагуулж хавираад, Баасанхүү начин Батсуурь арсланг бусгаж хавираад, Бүрэнтөгс арслан Энхбат начинг арал бяраар ааглан түрж хөөгөөд, Содномдорж харцага Санжаадамба зааныг зайлж татан давснаар хоёр багийн даваа унаа 3:3-аар тэнцэж, нэгдүгээр тойрог өндөрлөв.
Хоёрдугаар тойрогт хамгийн эхэнд Батзаяа Батсуурийг давж, араас нь Бүрэнтөгс Бат-Оршихыг хөмөрч, Баасанхүү Энхбатыг шахаж өргөөд тавихад нь хоёр хөл дээрээ буунгуутаа дагуулж мушгиад, Ганбаатар Өсөхбаярыг шахаж татан өргөөд үргэлжлүүлэн хавирч давсан бол Содномдорж Оюунболдыг мушгисан боловч өөрөө түрүүлээд газардчихав. Санжаадамба Гончигдамбыг барьц сонгон давлаа. Энэ тойрогт 4:2-оор зүүн жигүүрийн баг хошуучлав.
Гуравдугаар тойрогт Энхбат Батзаяаг хутгаад, Батсуурь Содномыг этэн давж, Ганбаатар Санжаадамба нар ээлжлэн олон мэх угсруулан бужигнуулаад эцэст нь Ганбаатар хаяж, Бүрэнтөгс Өсөхбаярыг түрж хөөгөөд өөрөө дагаад суначихав. Оюунболд Гончигдамбыг давуулангуутаа халз хутгаад давлаа. Энэ тойрогт баруун жигүүр 2:4-оор ялжээ.
Дөрөвдүгээр тойрог эхлэнгүүт Өсөхбаяр Баасанхүүг сэнжигнээс татаж тэнцвэр алдуулаад тэр чигт нь этээд хаячихав. Харин Оюунболд Ганбаатарыг хутгаад, Бат-Орших Батзаяаг тойгдоод, Гончиг Батсуурийг мордоод, Бүрэнтөгс Санжаадамбыг хөмрөхөд нь үлдэж ард нь гараад Содномдорж Энхбатыг шахаж өргөөд тус тус давлаа. Энэ тойрогт хоёр баг 3:3 даваатай тэнцэв.
1-р тойрог
Д.д Бөхийн нэр, цол Д.д Бөхийн нэр, цол
А.1 П.Бүрэнтөгс у.а-1 0-В.6 Э.Энхбат у.н
А.2 Н.Ганбаатар у.г -0 1-В.5 Ө.Бат-Орших у.х
А.3 Б.Гончигдамба у.г-0 1-В.4 М.Өсөхбаяр у.з
А.4 Ц.Содномдорж у.х В.3 Ч.Санжаадамба у.з
А.5 Н.Батзаяа у.х В.2 Э.Оюунболд у.а
А.6 Т.Баасанхүү у.н В.1 Н.Батсуурь у.а
3:3-аар тэнцсэн
2-р тойрог
Д.д Бөхийн нэр, цол Д.д Бөхийн нэр, цол
А.1 П.Бүрэнтөгс у.а В.5 Ө.Бат-Орших у.х
А.2 Н.Ганбаатар у.г В.4 М.Өсөхбаяр у.з
А.3 Б.Гончигдамба у.г В.3 Ч.Санжаадамба у.з
А.4 Ц.Содномдорж у.х В.2 Э.Оюунболд у.а
А.5 Н.Батзаяа у.х В.1 Н.Батсуурь у.а
А.6 Т.Баасанхүү у.н В.6 Э.Энхбат у.н
4:2-оор зүүн жигүүр ялсан
3-р тойрог
Д.д Бөхийн нэр, цол Д.д Бөхийн нэр, цол
А.1 П.Бүрэнтөгс у.а В.4 М.Өсөхбаяр у.з
А.2 Н.Ганбаатар у.г В.3 Ч.Санжаадамба у.з
А.3 Б.Гончигдамба у.г В.2 Э.Оюунболд у.а
А.4 Ц.Содномдорж у.х В.1 Н.Батсуурь у.а
А.5 Н.Батзаяа у.х В.6 Э.Энхбат у.н
А.6 Т.Баасанхүү у.н В.5 Ө.Бат-Орших у.х
2:4-оор баруун жигүүр ялсан
4-р тойрог
Д.д Бөхийн нэр, цол Д.д Бөхийн нэр, цол
А.1 П.Бүрэнтөгс у.а В.3 Ч.Санжаадамба у.з
А.2 Н.Ганбаатар у.г В.2 Э.Оюунболд у.а
А.3 Б.Гончигдамба у.г В.1 Н.Батсуурь у.а
А.4 Ц.Содномдорж у.х В.6 Э.Энхбат у.н
А.5 Н.Батзаяа у.х В.5 Ө.Бат-Орших у.х
А.6 Т.Баасанхүү у.н В.4 М.Өсөхбаяр у.з
3:3-аар тэнцсэн
5-р тойрог
Д.д Бөхийн нэр, цол Д.д Бөхийн нэр, цол
А.1 П.Бүрэнтөгс у.а В.2 Э.Оюунболд у.а
А.2 Н.Ганбаатар у.г В.1 Н.Батсуурь у.а
А.3 Б.Гончигдамба у.г В.6 Э.Энхбат у.н
А.4 Ц.Содномдорж у.х В.5 Ө.Бат-Орших у.х
А.5 Н.Батзаяа у.х В.4 М.Өсөхбаяр у.з
А.6 Т.Баасанхүү у.н В.3 Ч.Санжаадамба у.з
0:6-оор баруун жигүүр ялсан
6-р тойрог
Д.д Бөхийн нэр, цол Д.д Бөхийн нэр, цол
А.1 П.Бүрэнтөгс у.а В.1 Н.Батсуурь у.а
А.2 Н.Ганбаатар у.г В.6 Э.Энхбат у.н
А.3 Б.Гончигдамба у.г В.5 Ө.Бат-Орших у.х
А.4 Ц.Содномдорж у.х В.4 М.Өсөхбаяр у.з
А.5 Н.Батзаяа у.х В.3 Ч.Санжаадамба у.з
А.6 Т.Баасанхүү у.н В.2 Э.Оюунболд у.а
3:3-аар тэнцсэн
Ийнхүү 16:20-иор улсын арслан Н.Батсуурь ахлагчтай баруун жигүүрийн баг яллаа.
С.БАДАМ
