С - Энэ оны улс төрийн хамгийн том үйл явдал бол Ерөнхийлөгчийн сонгууль. МАН-ын зүгээс ерөнхийлөгчийн сонгуулийн хуульд өөрчлөлт хийх тухай саналыг дэвшүүлж, байнгын хороогоор хэлэлцэж эхэллээ. Сонирхоход, бие даагч С.Жавхлан ерөнхийлөгчид нэр дэвшүүлэх эрхтэй болох уу, шинэ хуулиар?
Н.Э - Тийм боломжгүй. Жавхлан бол бие даагч. Ямар нэгэн улс төрийн намын төлөөлөл байхгүй. Парламентад суудалтай аль нэг намд элсвэл, хэн нэгнийг дэвшүүлэх эрх нээгдэнэ. Парламентаас гадуурхи намд элсвэл, түүнд хуулиар тийм эрх олгогдохгүй. Хуульд УИХ-д суудалтай улс төрийн намууд нэр дэвшүүлэх эрхтэй гэсэн заалт бий. Оруулж ирүүлсэн төслөөс харахад тэр заалтад гар хүрэхгүй юм билээ. Түүний зэрэгцээ өмнөх хуулинд,УИХ-д суудалтай нам гэдэг ойлголтыг янз бүрээр тайлбарлаж ирсэн. Тэгвэл, энэ хуулинд, нам эвслээс нэр дэвшиж сонгогдсон гишүүн бүхий намыг парламентад суудалтай гэж үзнэ гэсэн тодорхойлолт орж буй. Тиймээс бие дааж сонгогдчихоод дараа нь Ерөнхийлөгчийн сонгууль дөхөхөөр нам дөрөөлөх гэдэг хандлагыг хазаарлаж байна гэсэн үг.
С - Улс төрийн нам, эвсэл нэр дэвшүүлнэ гэсэн заалт сонсогдож байна. УИХ-д суудалтай намууд буюу, одоогийн МАН, АН, МАХН зэрэг намууд эвсэж, нэг нэр дэвшигчийг дэвшүүлж болох нөхцөл бүрэлдэх магадлал бий юу?
Н.Э - Ямар ч гэсэн нам, эвслээс нэр дэвшүүлнэ гэсэн заалт бий. Өмнө нь ч байсан. Санаж байвал, МАХН, МҮАН-ын Шударга ёс эвслээс Удвал 2013 онд нэр дэвшиж, Б.Бат-Эрдэнэ, Ц.Элбэгдорж нартай өрсөлдсөн. Харин, МАН, АН, МАХН нэгдэж нэг нэр дэвшигчийг дэвшүүлнэ гэдэг зүйл энэ удаагийн сонгуульд л лав тохиолдохгүй. Тус тусдаа л нэр дэвшүүлэх байх.
С - Тэгээд ямар өөрчлөлт орж байгаа юм бэ, онцолбол?
Н.Э - Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн хууль тусдаа байх ёстой. Энэ үндэслэлийг СЕХ-ноос ирүүлсэн. Дээр нь хэрэглэхэд тохиромжгүй, ойлгомжгүй олон заалт байна. Үндсэндээ техникийн шалтгаантай хэл найруулгын шинэчилсэн засвар гэж ойлгож болно. Сонгууль явуулахаас 150 хоногийн өмнө буюу, 5 сарын өмнө сонгуулийн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулахыг хориглосон заалт оруулна. Хэл найруулгын чанартай хуулийн шинэчлэлээ энэ сарын дундуур баталчих байх гэж найдаж байна. Тэгвэл, 2017 оны ерөнхийлөгчийн сонгуулийн товыг зарлах шаардлага байгаа.
С - Цаг үеийн асуудлаар тодруулга өгсөнд баярлалаа,.
О.НАНСАЛМАА
