Улсын үйлдвэрийн газрууд нэг мэдэхэд л хувьд шилжсэн. Улсад оруулдаг байсан ашиг орлогын тухай яриа түүгээр тасарсан. Татвар л улсад төлдөг. Тэр нь маргаантай, тэгээд ч үе үе өршөөлтэй. Бүгд л хуулийн хүрээнд. Урлаг соёлын газруудын дийлэнх нь бас л хувьд шилжсэн. Ард кино театрыг жүжигчин Сосорбарам, Хүүхэд залуучуудын театрыг найруулагч Нямгаваа, Өргөө кино театрыг Анандбазар, Циркийг Дагвадорж аварга хувьдаа авсан гэдэг урт жагсаалтыг үргэлжлүүлж болно. Нэг хүн, нэг гэр бүлийн мэдэлд хэвийн үйл ажиллагаатай, улсын мэдлийн цогцолборыг үүх түүх, уран бүтээлч, хөгжил хөдөлгөөнтэй нь шилжүүлсэн. Хэдийгээр хуулийн хүрээнд хийгдсэн гэдэг ч олон нийтийн шүүмжлэл дургүйцэл одоо хүртэл тасраагүй. Маш олон уран бүтээлчдийн эрх ашиг сонирхлоос гадна соёл урлаг хохирсон гэж үздэг, хэлдэг уран бүтээлчид одоо ч бий. Дэлхийд данстай Монголын цирк, циркчид, циркийн урлаг бидний нүдний өмнө устаж үгүй болж байна гэх хүмүүстэй хэн санал нийлэхгүй байх вэ? Бүхнийг зоосны нүхээр харсан Төрдөө гээгдсэн урлаг гэдэг шиг, уран бүтээлчид, урлаг золиослогдож байгааг Монголын урлаг, соёлын бодлогын залуур дээр суугаа эрхмүүд тоож ч харах шинжгүй. Олны мэдэх хувьчлалтай холбоотой цөөхөн жишээг өнгөц дурдлаа. Цаашид гүнзгийрүүлэх болно. Тэгвэл, улс төрийн намууд ч хувьд шилжсэн байх юм. Хөрөнгөтний Нам- Жаргалсайхных. Эх орон Нам- Эрдэнэбатынх . Ногоон Нам - Бум-Ялагчийнх. Иргэний Зориг Нам- Оюуных. МАХН-Энхбаярынх. Бас Гүндалай байна. Ард түмнээ хайрлая Нам байгуулсан. Бас л хуулийн дагуу. Дээрх нэр дурдагдсан хувь хүмүүсийн халаасанд эдгээр улс төрийн намууд оршин тогтнодог. Энэ намын захиалагч нь өөрөө, эзэн нь өөрөө. Тиймээс энэ намуудын дарга нар хэзээ ч солигддоггүй, халаа, тахимаа өгдөггүй гэж хэлж болно. Хэнтэй, хэзээ яаж эвсэх, яаж нэгдэхийг нэг хүн л буюу, эзэн нь шийддэг тогтолцоо бий болсон. ХҮН нам аль жишгийг дагахыг удахгүй бид харах болно. Харин МУНН-ын хувьд тэднээсээ арай ялгаатай шүү маягтай. Дарга цэрэг нь солигддог. Харин, хэдийгээр шүүмжлүүлдэг ч гэсэн, сонгодог утгаараа МАН, АН гэсэн улс төрийн хоёр нам л Монголд оршиж байна гэж шинжээчид дүгнэх нь бий . Хэдийгээр бүлэглэл, фракцуудтай ч амьд хэлбэрийн улс төрийн намыг Монголоос олоод ир гэвэл, МАН, АН гэдэг улс төрийн 2 намыг нэрлэнэ. Нам бол наймаа болжээ. Төр барьдаггүй юмаа гэхэд намаараа наймаа тохироо хийдэг бохир улс төр Монголд газар авлаа. Эрх мэдэл албан тушаалын төлөө нам байгуулж монголын улс төрөөр тоглох нь хэтэрлээ шүү, улс төрч дөө.
Нийтлэлч Ц.ЭНХБАТ
