- Монгол улсад шударга бус явдал газар авчээ. Газрын баялаг, уул уурхайгаар дамжин Монголд шударга ёс алдагдсан байна.
- Монголын хуулийн салбарт шударга ёс алдагджээ. Зоригийн хэрэг бол хүний эрхийг зөрчсөн асуудлаар Женевийн олон улсын хурал дээр яригдсан. Мөн 60 тэрбумын авилгалын хэргийг хаасан байсан. Хууль, хүчний байгууллагыг улс төрийн захиалгаар иргэдээ намнах хэрэгсэл болгох нь газар авсан. АТГ-ыг авилгалтай тэмцэх гэж байгуулсныг сануулья.
- Огцорсон Засгийн газар шударга бус явдлыг өөгшүүлсэн байсан жишээ бий. Тамхины хяналтын хуулийг зөрчиж, тамхи үйлдвэрлэгч Засгийн газрын гишүүнийхээ татварыг нь 5 %, бусад үйлдвэрлэгчийн татварыг 30%-иар тогтоосон шударга бус байдал Засгийн газрын үйл ажиллагаа хэр шударга байсныг бэлхнээ илтгэнэ. Шинээр бүрэлдэх Засгийн газар ийм сонирхлын зөрчил гаргахгүй байх гэдэгт итгэнэ.
- Багш, эмч нарын цалинг нэгмөсөн биш юм гэхэд, шат дараатайгаар нэмэх учиртай. Зөвхөн тамхины татвараас зувчуулсан олон тэрбум төгрөгөөр ч багш, эмч нарын цалинг нэмэх боломж байсан байна.
- Гадаадынхан буюу, Олон Улсын Валютын Сангийнхны "аманд" унахгүй байхыг зорих ёстой. Зарим заалт зүйл нь Монголын үндэсний онцлогт нийцэж буй эсэхийг ч эргэж харах шаардлагатай. Тухайлбал, Монголчуудын баялаг болсон малыг үндсэн хөрөнгийн барьцаанд тооцохгүй гэсэн заалтыг хүлэээн авах боломжгүй.
-Үндэсний үйлдвэрлэлээ дэмжие. Хүүхдийн үдийн хоол хөтөлбөрт л улсын төсвөөс 105 тэрбум төгрөг төсөвлөдөг. Үүнийг үндэсний үйлдвэрлэл, орон нутгийн эдийн засгийн хөгжилд чиглүүлье. Мөн 50 мянган уурхайн ажилчид, 20 мянган цэргийн албан хаагч, 40 мянган барилгачин байна гэсэн тооцоо бий. Зөвхөн эдгээр хүмүүсийн ажлын гутал, хувцсыг монголчууд өөрсдөө хангадаг болохыг эрмэлзэх нь зөв юм. Гэхдээ үндэсний үйлдвэрлэл гэх бүтээгдэхүүн нь үнэ,чанар, стандартыг хангах учиртай. Эс тэгвээс үндэсний үйлдвэрлэлийг дэмжинэ гэдэг сайхан уриа утаа адил агаарт замхарна.
- Алт олборлох, алтны лицензийг шинээр авах явдлыг зогсоохыг уриалж байна. Орд газрын лицензээр дамжуулан хэдхэн хүний мэдэлд Монголын баялаг шилжсэн. Тэгэхээр баялагийн менежментийг ард иргэдэд ээлтэй болгож шинэчлэх. Улс нь баян атал, иргэн нь өр ширэнд баригдсан байх нь ариун явдал уу. Баялагаа ашиглахын утга учир нь алдагдсан юм биш үү
- Гадныханд байгалийн баялгаа найр тавьсан өнөөгийн хэв маягийг эвдэх, болиулах цаг иржээ. Ийм их баялагтай хэрнээ 3 их наядын өрөнд автжээ. Тэгэхээр баялгаа ашиглуулаад байгаа өнөөгийн гэрээ хэлцэлийг зөв гэж хэлэхэд хэцүү болсон байна.
- Гадагшаа түүхий эдээ " үнэгүй" шахам урсгадагт өөрчлөлт хийе. Энэ зун хонины нэг нэхийний үнэ 500 төгрөгт хүрсэн. Жилдээ 10 сая малын арьс шир, нэхийг гадагшаа гаргадаг тооцоо бий. Хониныхоо нэхийгээ 500 төгрөгөөр арилжчихаад хариуд нь 1 кг төмс ч худалдан авч чадахгүй . Ийм наймаа хийж болох уу?
- Эзийн засгийн өсөлт ахисан мэт харагдана. Гэхдээ л эдийн засаг таагүй байх дүр төлөв харагдаж буйг анхааарья. Ийм үгийг 2017 оны УИХ-ын намрын чуулганы нээлтийн үеэр Х.Баттулга ерөнхийлөгч хэллээ. Үгийнхээ төгсгөлд Засгийн газраа эмхлэн байгуулах ажлаа шуурхайлахыг УИХ-д даалгалаа. Х.Баттулга ерөнхийлөгчийн хэлснээс, -Монгол улсын хууль, хүчний байгууллага завхарсан. Дарга нар нь улс төрчдийн гар хөл болсон. Монгол улсад хүний эрх, шударга ёс алдагдсан. Иргэддээ ээлгүй, гаднынханд найр тавьсан эдийн засгийн бодлого нь улс орныг өрийн сүлжээнд оруулж, иргэдээ ядууруулсан гэх дүгнэлтийг хийж болох нь.
Ц.ХИШИГЖАРГАЛ